Door Karina Arbete
Dat het CBR enorm achter loopt met het behandelen van de aanvragen voor verlenging van rijbewijzen is bekend. Voor mij geen ramp, want ik heb al jaren zelf geen auto meer, maar je geeft je rijbewijs ook niet zo maar op. Tijden kunnen veranderen, wie weet heb ik in de toekomst de gelegenheid om toch weer auto te rijden.
Daarom heb ik in september 4 rijlessen genomen om te bekijken of het nog zin had om te verlengen. Was ik een hopeloos geval geweest en een gevaar op de weg, dan had ik er direct van afgezien. Maar dat was niet zo: na vier lessen kreeg ik groen licht van mijn rijinstructeur.
Vol vertrouwen ben ik vervolgens begonnen met het papierwerk, maar al snel bleek dat een ‘dingetje’. Tien jaar geleden vulde je een papier van twee kantjes in voor de aanvraag voor verlenging van je rijbewijs, tegenwoordig zijn het er drie. Toen moest je twee vragen over je gezondheid beantwoorden, nu 19. Grote kans dat je op een van de vragen ‘Ja’ moet antwoorden. Zeker als je niet meer zo piep bent, of als je een complexe handicap hebt.
Bij de vragen 5 (diabetes), 7 (longaandoening, waaronder COPD, hoge bloeddruk, een bloedziekte en orgaantransplantatie – tussen deze vier zit nogal wat verschil, toch staan ze onder één noemer) en 11 (slaapapneu) moest ik ’Ja’ invullen. Ik heb (langer dan 10 jaar) diabetes, astma en zeer licht slaapapneu. Dat laatste is onlangs vastgesteld en ik zit net boven de ondergrens. Met de CPAP (slaapapneu-apparaat) is het aantal apneus gehalveerd en nu zou ik het officieel niet meer hebben. Slaapapneu komt heel veel voor, op elke leeftijd, bij dik of dun en zelfs bij baby´s. Lang niet iedereen die het heeft krijgt de diagnose, omdat het niet zo maar wordt onderzocht. Maar goed, ik heb het toch maar aangekruist.
Het heeft vijf maanden geduurd voor er eindelijk bericht kwam van het CBR. Dat was wel even schrikken: een brief van 20 pagina´s. Ze willen 4 rapporten van (verschillende) keuringsartsen hebben: een (huis)arts voor de diabetes, een oogarts omdat ik langer dan 10 jaar diabetes heb, een arts inwendige ziekte (zo staat het in de brief) omdat ik een longaandoening heb en een OSAS-specialist omdat ik slaapapneu heb. Ik heb nog geen complicaties door de diabetes, de slaapapneu stelt eigenlijk niets voor en astma is ook niet iets dat direct een gevaar op de weg oplevert. Verder draag ik al vanaf mijn tienertijd contactlenzen of een bril, maar dat lijkt me niets bijzonders. Toch moet ik deze specialisten vragen om vier gezondheidsrapporten voor maximaal € 107,65 per stuk. Met de kosten van de gezondheidsverklaring erbij gaat dat om bijna € 470. En dat is veel geld.
Maar afgezien van het geld vraag ik me af of het zinvol is dit allemaal na te vragen en op grond daarvan mensen hun rijbewijs af te nemen. Waar ligt de grens? Op het formulier staat bijvoorbeeld ook een vraag (17) over het gebruik/misbruik van alcohol, drugs of andere verslavende middelen. Wat is overmatig, waar leg je de grens? Ik kan nog wel andere nuttige vragen bedenken:’Rookt u, of heeft u gerookt?’ (roken in de auto leidt af en is ongezond, want slechte luchtkwaliteit, bewustzijnsvermindering) en ’Heeft u een smartphone?’ (wie blijft onderweg van die smartphone af?). Sorry, ik sla door.
Ik begrijp nu waarom het CBR zo achterloopt: vanwege deze doorgeschoten regelgeving die niet in verhouding staat tot wat er nodig is om te bepalen of je nog veilig kunt autorijden. Bij de vorige verlenging moest ik eerst naar een huisarts en pas daarna werd beslist of extra keuringen nodig waren. Nu moet je voor elke vraag die je met ’Ja’ hebt beantwoord meteen naar een specialist. Dit is het zoveelste obstakel om mee te kunnen (blijven) doen in de maatschappij. Ik wil terug naar een eerste algemene keuring door een huisarts en alleen als dat nodig is al die specialisten. Wat vinden jullie, wat zijn jullie ervaringen?
Over tien jaar ziet mijn auto (die ik niet heb) er zo uit:
