Wat zijn de beste oplossingen om auto te rijden met een bewegingsbeperking?
Op deze vraag kreeg ik antwoord bij een bijeenkomst over rijden met een beperking bij Rijndam Revalidatie in Rotterdam. Er werd een presentatie gegeven door Bever, dit bedrijf is gespecialiseerd in autoaanpassingen en biedt rijlessen aan in een aangepaste auto. Het revalidatiecentrum en Bever hebben mij erg veel geleerd over aanpassingen, en dit wil ik graag met jullie delen!
Waar moet je beginnen?
Als je een bewegingsbeperking hebt en wil gaan autorijden, moet je ervoor zorgen dat je rijbewijs aangepast wordt of dat je een aangepast rijbewijs haalt. Hiervoor ga je als eerst, of je al een rijbewijs hebt of niet, een verklaring van geschiktheid aanvragen. Je doet dit door een zogenoemde ‘eigen verklaring’ op te sturen naar het CBR. Een eigen verklaring is een formulier waarop je vragen moet invullen die gaan over je geestelijke en lichamelijke gezondheid. Dit formulier laat je daarna ondertekenen door een arts. Je stuurt de eigen verklaring met een brief waarin je jouw probleem, vraag of twijfel toelicht naar het CBR. Je kan een eigen verklaring kopen bij Mijn CBR (online), bij een rijschool, het gemeentehuis of een van de CBR theorie-centra.
Heb je al een rijbewijs, of moet je deze nog halen?
Als je al een rijbewijs hebt, krijg je (maximaal 5 maanden) na het insturen van je eigen verklaring een uitnodiging van het CBR. Om te kunnen kijken of jij zelfstandig en verantwoord kan rijden met je beperking en welke autoaanpassingen jij nodig hebt, ga je hier een gratis rijgeschiktheidstest doen. Als je wilt kan je voor de test een paar proeflessen nemen bij een autorijschool. Nadat je een rijgeschiktheidstest hebt gedaan, hoef je geen examen meer te doen. Met de rijgeschiktheidsverklaring kan je op het gemeentehuis een nieuw rijbewijs aanvragen.
Het kan natuurlijk ook zijn dat je nog helemaal geen rijbewijs hebt. In dit geval moet je een hele rijopleiding volgen die bestaat uit een rijvaardigheidstest en een rijgeschiktheidstest, waarna je examen af moet leggen. De rijgeschiktheidstest doe je voor het lessen bij het CBR, waarvoor je (maximaal 5 maanden) na het insturen van je eigen verklaring een uitnodiging krijgt. Na het doen van de rijgeschiktheidstest kan je gaan lessen bij de door jou uitgekozen rijschool. Er zijn verschillende rijscholen die gespecialiseerd zijn in rijden met een lichamelijke beperking. Als afsluiting leg je een praktijkexamen af. Wanneer je slaagt, ontvang je een verklaring van rijvaardigheid en rijgeschiktheid, waarmee je een rijbewijs kan aanvragen op het gemeentehuis.
In beide gevallen komen er bepaalde beperkte bepalingen (codes) op je rijbewijs, die aangeven in wat voor aangepaste auto jij moet rijden.
Meer informatie over het laten aanpassen of halen van je rijbewijs vind je hier.
Welke aanpassingen zijn er eigenlijk allemaal mogelijk?

Over de soorten aanpassingen ging het tweede deel van de presentatie. Het was heel leuk om te zien dat er veel mogelijk is op het gebied van autoaanpassingen, veel waar ik zelf nog geen idee van had dat het mogelijk was. Er zijn verschillende oplossingen mogelijk voor wanneer je zelf wilt rijden, maar ook voor wanneer je bijrijder bent. Je kan simpelweg alleen je richtingaanwijzer aan de andere kant van je stuur laten zetten wanneer je deze niet goed met je linkerhand kan gebruiken, waarbij er een zogenoemde SmartSteer wordt geplaatst waarbij alle functies (zoals ruitenwisser, claxon, richtingaanwijzer en verlichting) in één stuurknop zitten.

Er zijn ook hele grote aanpassingen mogelijk zoals het toevoegen van een joystick besturing. Dit vervangt je stuur wanneer je te weinig kracht hebt om deze te bedienen. Een veelgebruikte uitvoering is het fietsstuur. Het is echter ook mogelijk om met een 2-weg of 4-weg joystick de auto te besturen, of een mini stuurwiel of micro stuurwiel te gebruiken. Maar er zijn nog veel meer oplossingen zoals:
- Het verlengen van je stoelslede, zodat je stoel ver naar achter kan.
- Een lift gemonteerd op het dak die jouw rolstoel op kan bergen in een box op het dak tijdens het rijden.
- Een robotarm die jouw rolstoel in de kofferbak stopt en weer terug naast je zet.
- Een rolstoellift in een bus. Hierdoor kan je in je rolstoel zitten en autorijden.
- Een gas-remschuif, waardoor je jouw benen niet hoeft te gebruiken.
- Voetbesturing, waarmee je kan rijden zonder je armen te gebruiken.
Benieuwd naar nog meer aanpassingen? Je vindt ze hier.
Er zijn naast Bever nog meer bedrijven die auto’s kunnen aanpassen of aangepaste auto’s verkopen, zoals B&S aanpassingen, autoaanpassingen Bierman en Welzorg auto op maat
Het kan natuurlijk ook zijn dat je niet zelf een auto hebt die wil laten aanpassen en dat je maar af en toe een ritje wil maken. Je kan verschillende auto’s huren waar je met je rolstoel of scootmobiel makkelijk in en uit kan, zoals de Zonnebloemauto of de aangepaste huurauto van Bever.
Er zijn ook hulpmiddelen waarmee je zelf jouw auto een kleine aanpassing kan geven, zoals de autodeurlus Handybar of het draaikussen Defa. Meer hulpmiddelen bij het autorijden vind je hier.